En İyi Koksidiyoz Kontrol Programını Seçmek, Başarınız İçin Kritik Bir Adımdır

Koksidiyozun kanatlı endüstrisine yıllık maliyetinin (2016 baz alınarak) 10 milyar ABD dolarını aştığı tahmin edilmektedir. Bu devasa rakam, kontrol programlarının optimize edilmesini yalnızca bilimsel açıdan değil, aynı zamanda sektörün ekonomik sürdürülebilirliği açısından da vazgeçilmez kılmaktadır.

Bugün endüstride en yaygın kullanılan yöntem, “shuttle programı”dır. Bu programda üreticiler, genellikle ilk günden başlayarak 14–28. günler arasında etkisi artırılmış bir iyonofor (nikarbazin + iyonofor) kullanmakta, ardından kalan döngüde yalnızca iyonofor ile devam etmektedir. Programın ikinci aşamasında ise üreticiler için iki kritik tercih bulunmaktadır: İlk programda kullanılan iyonoforla devam etmek ya da performansı artırma potansiyeli yüksek olan farklı bir iyonofora geçiş yapmak.

Huvepharma, 2016–2024 yılları arasında üreticiler tarafından Aviapp^® sistemine girilen kapsamlı saha verilerini analiz ederek bu iki stratejiyi karşılaştırmıştır. Çalışmada lezyon skorları ve yemden yararlanma oranı (FCR) sonuçları incelenmiş, aynı iyonoforla devam eden shuttle programları ile iyonofor rotasyonu yapılan programlar kıyaslanmıştır.

Analiz edilen programlar:

• Aynı iyonoforun kullanıldığı shuttle programları: narasin + nikarbazin kombinasyonunu takiben kullanılan narasin; ve monensin + nikarbazin kombinasyonunu takiben kullanılan monensin
• Rotasyonlu iyonofor kullanılan shuttle programları: narasin + nikarbazin kombinasyonunu takiben kullanılan salinomisin veya monensin; ve monensin + nikarbazin kombinasyonunu takiben kullanılan salinomisin veya narasin

İyonofor rotasyonu, lezyon skorlarını azaltmada akılcı bir çözümdür

Sonuçlar, iyonofor rotasyonunun güçlü bir fark yarattığını ortaya koymuştur. Potansiyeli artırılmış iyonofordan farklı bir iyonofora geçiş, E. acervulina, E. maxima ve E. tenella dahil tüm Eimeria türlerinde lezyon skorlarını anlamlı şekilde azaltmıştır (Şekil 1–4). Özellikle shuttle programının iyonoforun tek başına kullanıldığı kritik döneme denk gelen 5. haftada (28–35. günler), fark belirginleşmiş; ortalama lezyon skorlarındaki düşüş, FCR’de 1 puan iyileşme ile sonuçlanmıştır.

Toplam ortalama lezyon skorlarının büyük bölümünü E. acervulina oluştururken, E. maxima’da görülen farklılık her üretim haftasında istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p < 0.001). E. tenella için skorlar genel olarak düşük olsa da hastalığın pik yaptığı 5. haftada rotasyon programlarının sağladığı avantaj açıkça ortaya çıkmıştır. Bilindiği üzere E. tenella, mortalite ve FCR üzerindeki yüksek etkisi nedeniyle performans için son derece kritik bir patojendir. Bu nedenle Şekil 4’te görülen küçük farklılıklar dahi, FCR’de 2 puana varan kayıpları engelleyebilmektedir.

Bu sonuçlar, Huvepharma’nın geniş ölçekli saha verilerine dayanan analizi ile bir kez daha doğrulanmıştır: Shuttle programlarında iyonofor rotasyonu, yalnızca lezyon skorlarını azaltmakla kalmaz, aynı zamanda üretim performansını ve karlılığı da güçlendirir.