Süt İneklerinde Sıcaklık Stresi Varlığında Lif Sindiriminin İyileştirilmesi

Sıcaklık stresi mevcudiyetinde inekler duydukları rahatsızlık ve vücut ısısının artması nedeniyle beslenme davranışlarını sıklıkla değiştirirler. Bu durum, yem alımının azalmasına ve dolayısıyla süt veriminin düşmesine neden olur.  

Yanı sıra, sıcaklık stresi rumen mikrobiyomunda değişikliklere neden olabilir.  Lifin parçalanmasında önemli rol oynayan Fibrobacter ve Ruminococcus gibi selülolitik (lif sindiren) bakteri popülasyonunda genellikle bir azalma görülür (Kim ve ark., 2022). Aksine, Streptococcus ve Enterobacteriaceae gibi laktat üreten bakterilerin sayısında bir artış görülebilir ve bu da rumen pH’sında düşüşe ve potansiyel olarak asidoza yol açabilir. Tüm bu durumlar, rumenin lifi parçalama yeteneğinin azalmasına yol açar. Rumendeki lif parçalanma hızı, rumen bypass hızını kontrol ettiğinden, bu durum sıcaklık stresi varlığında yem tüketiminin azalmasına neden olur.

Sıcaklık stresi sırasında lif sindiriminin iyileştirilmesi, istikrarlı bir rumen ortamının korunmasına yardımcı olur ve etkili sindirim, besin emilimi ve süt üretimi için gerekli olan yem alımını artırır.  

Süt ineği yemlerine ksilanaz açısından zengin ekzojen bir enzim kompleksi eklemek, bitki hücre duvarlarının önemli bir bileşeni olan hemiselülozun daha basit şekerlere parçalanmasına yardımcı olur. Bu proses, hızlı kolonizasyon ve uçucu yağ asitlerine (VFA’lar) fermantasyon için rumen selülolitik bakterilerine daha fazla kullanılabilir selüloz sağlar, rasyondaki lifin sindirilebilirliğini arttırır ve besin maddelerinin daha iyi emilmesine ve kullanılmasına olanak tanır. Lifin daha verimli sindirimi, fermantasyon sırasında rumende üretilen metabolik ısıyı azaltır ve ineğin genel ısı yükünü azaltarak yüksek sıcaklıklarla başa çıkmasını kolaylaştırır.  

Ksilanaz bazlı bir enzimatik kompleksin rumende etkili bir şekilde çalışabilmesi için aşağıdaki özelliklere sahip olması gerekir: 

• Rumenin yüksek pH’sında (6’nın üzerinde) etkili  

• Rumen ortam ısısında etkili  

• Rumendeki bakteri proteolizine dirençli  

Dairyzyme® Plus, süt ineğinin rumen koşullarına ideal olarak adapte edilmiştir. 

Çeşitli in vitro çalışmalar, Dairyzyme® Plus’ın optimum dozda eklenmesiyle kuru madde ve nötral deterjan fiber (NDF) rumen sindirilebilirliğinde önemli bir artış olduğunu göstermiştir (Alejandro ve ark., 2024; Catalina  ve ark.,2024). Bu durum, daha yüksek rumen fermantasyonunun bir göstergesi olan in vitro gaz üretiminin artmasıyla da görülmüştür. 

Meksika’da yürütülen bir in vivo çalışmada (Higalgo ve ark., 2025), sıcaklık stresi koşulları altında, Dairyzyme® Plus ile hayvanlar 9000 EPU/kg DMI (kuru madde alımı) oranında takviye edilmiştir. Süt ineklerine Haziran ve Ekim ayları arasında mısır silajı, mısır tanesi ve soya küspesinden oluşan tipik bir Toplam Hazırlanmış Rasyon (Total Mixed-Ration TMR) verilmiş ve çalışma sırasında *toplam ısı payı (THA) 75’in üzerine çıkmıştır. Dairyzyme® Plus, deneme süresince yem verimliliğini, yem tüketimini, süt üretimini ve süt yağını iyileştirmeye yardımcı olmuştur (Tablo 1). 

*THA: Çevresel sıcaklık ve nem koşullarını birlikte dikkate alan, süt ineklerinde sıcaklık stresi düzeyini gösteren indekstir; 75’in üzerindeki değerler orta-şiddetli stres anlamına gelir.