İki Farklı Dezenfektanın Cryptosporidium Ookistleri Üzerindeki Etkisi
İki Farklı Dezenfektanın Cryptosporidium Ookistleri Üzerindeki Etkisi
Buzağı barınaklarında Cryptosporidiosis enfeksiyonunu önlemenin en güçlü yolu, çevresel kriptosporisidal ajanları doğru ve etkili kullanmaktır.
En güncel veriler, 3–21 günlük buzağıların, hastalık belirtisi gösterip göstermediğine bakılmaksızın, neredeyse tamamının Cryptosporidiosis etkeniyle karşılaştığını göstermektedir. Dışkı ile atılan Cryptosporidium ookistleri, soğuk, nemli ve doğrudan güneş ışığına maruz kalan farklı yüzeylerde canlı kalabilmektedir. Bu nedenle sadece dışkının uzaklaştırılması, yeni doğanların patojene maruziyetini engellemek için yeterli değildir. Farklı güneş ışığı koşullarında etkili olan ürünlerin kullanılması bu noktada kritik öneme sahiptir. Klinik belirti göstermeyen peripartum dönemdeki ineklerde bile dışkıdaki patojen yükü 100 gramda 2,4 x 10⁹ ookiste kadar ulaşabilmekte ve bu da ciddi bir kontaminasyon riski oluşturmaktadır.
Vaszques Flores ve ark. (2024) tarafından yürütülen çalışmada şu dezenfektanlar karşılaştırılmıştır:
- Ticari kontrol ürünü
- %35 hidrojen peroksit – iki farklı dozda
- Prophyl® S (%17 klorokrezol ve %4,9 glikolik asit) – iki farklı dozda
Tüm dezenfektanlar, çiftlik içerisindeki hayvan yataklarının üzerinde ve güneş, yarı gölge, tam gölge gibi farklı ışık koşullarında, belirli sayıda ookist uygulanarak test edilmiştir.
Çalışmanın amacı, uygulama sonrası Cryptosporidium spp. ookistlerinin sayısını ve canlılığını kontrol gruplarıyla karşılaştırmalı olarak belirlemektir.
Materyal ve Metot
Kontrollü kontaminasyon oluşturulan on beş alan, önceden belirlenmiş sayıda ookist (3,3 x 10⁵; Şekil 1) ile tohumlanmış ve kumla karıştırılmış yüzeylere uygulanmıştır:
- A bölgesinde belirlenen beş alan: Doğrudan güneş ışığı alan ahır önünde
- B bölgesinde belirlenen beş alan: Kısmen güneş ışığı alan kulübe bölgesinde
- C bölgesinde belirlenen beş alan: Hiç güneş almayan gölgede kalan kulübe içinde
Her bölge (A, B ve C), ürün etiketinde belirtilen temas süresine göre dezenfektanlarla muamele edilmiştir. Laboratuvar ve kültür analizleriyle ürünlerin etkinliği değerlendirilmiştir:
- %35 hidrojen peroksit, 1:50 seyrelti – 2 saat uygulama
- %35 hidrojen peroksit, 1:100 seyrelti – 2 saat uygulama
- Prophyl® S %2, 1:50 seyrelti – 6 saat uygulama
- Prophyl® S %2, 1:100 seyrelti – 6 saat uygulama
- Su (kontrol) – 6 saat uygulama
Şekil 1. Uygulamaların ve çalışma alanlarının gösterimi
Elde edilen veriler
Tablo 1 verilerine göre, tüm tedavi grupları ve bölgeler içinde ookistleri yok etmede en yüksek başarı, 1:50 oranında uygulanan Prophyl® S ile elde edilmiştir.
Hem genel sayımlarda hem de doğrudan güneş ışığı altında yapılan doğrusal regresyon analizlerinde en etkili sonuçları veren Prophyl® S, yalnızca ookistleri en fazla oranda yok etmekle kalmamış, aynı zamanda çatlamadan sağlam kalan ookist sayısında da en yüksek değerlere ulaşmıştır. Bu da Prophyl® S’nin güçlü formülasyonu sayesinde güneş ışığına karşı olağanüstü bir dayanıklılığa sahip olduğunu ve zorlu çevre koşullarında dahi maksimum etkinlik sunduğunu kanıtlamaktadır.
Prophyl® S’nin 1:100 oranındaki uygulaması, özellikle yarı gölge ve tam gölge alanlarda etkileyici bir performans göstermiştir. Bu uygulama, en fazla canlılığını kaybetmiş ookist sayısına ulaşarak gölgeli ortamlarda maksimum etki sağladığını ve düşük yoğunlukta bile güçlü bir dezenfeksiyon kapasitesine sahip olduğunu ortaya koymuştur.
Tablo 1. Tüm çalışma alanlarındaki uygulamaların sonuçları
Sonuç
Prophyl® S, hidrojen peroksite göre her koşulda üstün performans gösterir. Daha düşük seyrelti oranıyla bile, hem güneş ışığında hem gölgede Cryptosporidium ookistlerini etkisiz hale getirerek sahada en güçlü ve etkili çözümü sunar.